Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati Xitaygha Qarshi Namayish Élip Bardi

2008-yili 7-Ayning 12-Küni Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati Gérmaniyening Frankfurt Sheheride Xitaygha Qarshi Namayish Teshkillep, Xitaylarning Sherqiytürkistanda yürgüziwatqan pashistik siyasetlirige bolghan naraziliqini ipadilidi.

Buningdin birqanche kün burun Sherqiytürkistan Musteqilliq Herkitining Lédiri, Xelqara Kishlik hoquq paaliyetchisi, Dunya Uyghur Qurultiyining reyisi Rabiye Qadir öz namidin uxturush chiqirip, 2008-Yili kirgendin buyan Sherqiytürkistanda yüz bériwatqan érqiy we kultural qirghinchiliq jümlidin mushu ayning 8-künidin 10-künigiche xelqimizning béshigha chüshken éghir musubet sewebidin, pütün dunyadiki Sherqiytürkistan teshkilatlirini Xitaygha qarshi namayish teshkilleshke chaqriq qilghanidi. Teshkilatimiz bu chaqriqqa awaz qoshup Gérmaniyening Frankfurt Sheheride Namayish élip bardi. Namayish Xitayda ötküzülidighan 2008-yilliq Olimpiyat, Uyghur yashlirining araqa-arqidin qirghinchiliqqa uchrishi we barghanche ewij éliwatqan ölüm jazasi bérish weqesi we Sherqiytürkistandiki insan heqliri we kishlik hoquq depsendichiliki qatarliq témilarda bolup ötti.

Xitay Hökümiti 2008-yil kirgendin béri Sherqiytürkistan xelqige bolghan milliy we érqiy zulumni téximu kücheytip, özining qanliq qamchisini Uyghur xelqining béshida oynatmaqta.Yillardin béri Uyghur we uning qérindashliri 2001-yili yüz bergen qanliq11-Séntebir weqesining derdini tartip kelgen bolsa, 2008-yili kirgendin béri tarixtin béri insanlargha dostluq, tinchliq we muhhabet béghishlap kelgen, bexit we qérindashliqning simiwoli bolghan Xelqara Olimpik Musabiqisining we Xitayda yüz bergen éghir tebéiy apetning ziyinigha uchrap kelmekte.

Xitaylar bu yil kirgendin béri bir qatar saxta dirammilarni qurashturup chiqip, Xitay mustemlikichillirige ghezep-nepriti téship turghan, sewri-taqiti toshup eziz wetinimiz Sherqiytürkistanning milliy musteqilliqini kiche-kündüz arzu qiliwatqan, eng eqelliy insaniy heq-hoquqliridinmu ayrilip qalghan, weten-millet üchün jénini pida qilishni xalaydighan qanche yüzligen yashlirimizni uzaqtin pissixologiylik kontorol qilish, ichige jasus soqush, ular toplushup küchni merkezleshtürüshke bashlighanda torni yighip, kolléktip qetliam qilish ishlirini élip berip, démokiratiyelishish we insan heqlirini ishqa ashurushni mexset qilghan milliy herkitimizning wetende bash kötürüshige éghir zerbe bérip keldi.

Bigunah Uyghur xelqi 1991-yili Aprildin 2001-yil Séntebirgiche bolghan ariliqta qanche minglighan ot yürek perzentliridin ayrilip, Xitay dölet térorining qurbanigha aylinip ketti.

Yoqarqi qanliq Téragédiyeni keltürüp chiqiriwatqan Xitay basmichilliri bir tereptin milliy höriyiti üchün küresh qiliwatqan xelqimizni wehshiylerche bastursa yene bir tereptin özlirining ewzel teshwiqat quralliridin paydilinip, uyghurlarni xelqara jamaetchilikke set körsütüshke orunup keldi. Xitaylar özining sot, edeliye, armiye, istixbarat we amanliq saqlash qisimlirining Uyghurlarni bir pütün millet süpitide tarix seyipisidin öchüriwétishtin ibaret qanliq téragédiyeni oynishigha perde arqisi we perde aldida réjisorluq qilip, 30 milyondin ashidighan Sherqiytürkistan xelqini pissixik, jismaniy we maddiy tereplerdin kolliktip halette qirghin qildi, Chongluqi 1 milyon 900 ming kuwadirat kélométirdin ashidighan bu ghayet zor tupraqni üsti ochuq türkmige aylandurdi. Bu yerde yashaydighan yerlik xeliqlerning ittipaqliqini buzghandin bashqa , xitay milliti bilen ularning ottursida toxtimay öchekishidighan Pan-Xitayizim höküm sürgen siyasiy kélima tni barliqqa keltürdi.

Bu yil kirgendin béri yeni 2008-yili 27-Yaniwarda Aqtu naheside yüz bergen kolliktip qirghin xaraktérini alghan kosorap weqesi , 2008-yili 2-Ayning 4-küni Ürümchide 18 uyghurgha ölüm jazasi bérish weqesi , 2008-yili 2-ayning 18-küniki Ürümchidin Xitaygha uchidighan Ayripilanni bir uyghur qizining partilitishni pilanlighanliqi weqesi, 2008-yili 1-Ayning 27-küniki Sherqiytürkistanning bashbaliqi Ürümchide yüz bergen 15 Uyghur yashning Sherqiytürkistan dölitini qurushqa orunghan „térorchi“lar , dégen jinayet bilen qolgha élinip, birqanchisining nex meydanda étip tashlanghanliqi weqesi, 2008-yili 3-Ayning 25-küni Ürümchide bir türküm Uyghurlarning Aptobus partilitishqa orunghan dégen betnam bilen qolgha élinghanliq weqesi, 2008-yili 23-Marttin 26-Martqiche Ürümchi, Hotan, Qashqer we Ghuljida yüz bergen bir qatar ammiwiy herketlerde otturgha chiqqan kolléktip tutqun qilish weqesi, 2008-yili 4-Ayning 8-küni yüz bergen quralliq ikki uyghurning mashina bulash we partilitish weqesi, 2008-yili 26-Marttin 6-Aprelghiche Olimpikka buzghunchiliq qilishqa orunghan, chet-ellik muxbirlarni gürege élishni pilanlighan, dégen betnam bilen 45 Uyghur yashni qolgha élip qattiq basturghanliq weqesi we 16-, 17-, 18- Iyundiki Olimpik meshilini yetküzüsh bahaniside élip bérilghan kolléktip tutqun qilish weqesidin ibaret pütünley Xitay tajawuzchilliri jawapkar bolghan bir qatar hadésiler otturgha chiqqanidi.

Kishining diqqitini hemmidin tartidighini 2008-yilliq Olimpiyatqa bir ayghimu yetmigen waqit qalghanda, Xitaylar niqawini yirtip tashlap mushu ayning 8-künidin 9-künigiche bolghan ikki kün ichide Ürümchi we Qeshqerde zor bir türküm Uyghur yashlirini wehshiylerche tutqun qilip bezillirini neq meydanda étip tashlisa bezillirige ölüm jazasi we mudetsiz qamaq jazasi berdi. Bu qétimqi namayish del bu musubetlik künlerge toghra keldi.

Xelqara jamaet arqa-arqidin bayanat élan qilip, Xitaylarni Uyghurlar üstidin yürgüziwatqan érqiy qirghinni toxtutushqa dalalet qilghan bolsimu, xelqimiz duch kéliwatqan siyasiy teqdirde özgürüsh bolmay, Sherqiytürkistan weziyitining barghanche yamanliship kétishi xelqimizning qarshiliq körsütüsh milliy jasarétini téximu kücheytti.

Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati Gérman xelqige Xitaylarning xelqara Teshkilatlar we bir qisim démokirattik döletlerning yüz xatérisini qilmay, bergen wedillirige wapasizliq qilip, Xelqara jamaetning köz aldida élip bériwatqan jinayi qilmishlirini pash qilish yüzisidin bu qétimqi namayishqa alahide teyyarliq qilghanidi. Namayishta „Xitay tajawuzchilliri wetinimizdin chiqip ketsun!“, „Bizge azatliq we Démokiratiye Kérek!“, „Qatil Xitaylar Uyghurlarni öltürüshni toxtat!“, „ Qatil Xitaylar Olimpiyatni ötküzüshke layiq kelmeydu!“, „ Sherqiy Türkistan Xitaylar teripidin munqerz qilinghan dölet!, „Bizge musteqiliq kérek!“ dégendek shuarlar yézilghan pilakatlar yézildi we towlandi.

Namayish Gérmaniyening Frankfurt Sheherining eng awat kochillirining biri bolghan Hauptiwache dégen yéride élip bérildi. Namayish jeryanida Xitaylarning Uyghur xelqi üstidin yürgüziwatqan dölet térori mezmun qilinghan ming parchige yéqin alahide teyyarlanghan teshwiqat matériyali tarqitildi.



Teshwiqat matériyallirida Sherqiytürkistanning tarixi, medeniyiti, xelqi, Jughrapiyelik alahidiliki we bügünki échinishliq siyasiy teqdiri tepsiliy we ilmiy otturgha qoyulghan bolup, kishilerning alahide diqqitini tartti.

Bu namayish bashtin-axir intayin tertiplik we ghelbilik boldi we Gérmaniye waqti saet 17:00 de bashlinip, 21:00 giche dawam qildi. (K.Atahan)


Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati Teshwiqat Merkizi

12-Iyul 2008 Frankfurt/Gérmaniye